Mevlâna'nın asıl adı Muhammed Celâleddîn'dir. Mevlâna ve Rûmî de, kendisine sonradan verilen isimlerdendir. Efendimiz manasına gelen Mevlâna ismi O'na daha pek genç iken Konya'da ders okutmaya başladığı tarihlerde verilir. Bu ismi, Şemseddîn-i Tebrîzi ve Sultan Veled'den itibaren Mevlâna'yı sevenler kullanmış, adeta adı yerine sembol olmuştur. Rûmî, Anadolu demektir. Mevlâna'nın, Rûmî diye tanınması, geçmiş yüzyıllarda Diyâr-ı Rum denilen Anadolu ülkesinin vilayeti olan Konya'da uzun müddet oturması, ömrünün büyük bir kısmının orada geçmesi ve nihayet türbesinin orada olmasındandır.

Doğumu ve Nesebi

Mevlâna'nın doğum yeri, bugünkü Afganistan'da bulunan, eski büyük Türk Kültür Merkezi Belh'tir. Mevlâna'nın doğum tarihi ise 30 Eylül 1207 (6 Rebiu'l-evvel, 604) 'dir.

Asil bir aileye mensup olan Mevlâna'nın annesi, Belh Emiri Rükneddin'in kızı Mümine Hatun; babaannesi, Harezmşahlar (1157 Doğu Türk Hakanlığı) hanedanından Türk Prensesi, Melike-i Cihan Emetullah Sultan'dır. Babası, Sultânü'l-Ulema (Alimlerin Sultanı) ünvanı ile tanınmış, Muhammed Bahaeddîn Veled; büyükbabası, Ahmet Hatibi oğlu Hüseyin Hatibi'dir.

HAZRET-İ MEVLÂNA'YI YETİŞTİREN MUTASAVVIFLAR

Sultânü'l-Ulema Şeyh Bahâeddîn Veled Hazretleri

         Bahâeddîn Veled, Mevlâna'nın ilk mürşididir. Yani Mevlâna'ya Allah yolunu öğretip, tasavvuf usulünce hakikatleri ve sırları gösteren tarikat şeyhidir. Bütün İslam aleminde yüksek itibar ve şöhrete sahip olan Bahâeddîn Veled, Selçuklulular'ın Sultanı Alâeddîn Keykubat'tan yakın alaka ve sonsuz hürmet görür. Bahâeddîn Veled, 3 Mayıs 1228 tarihinde1Selçukluların baş şehri Konya'yı şereflendirip yerleşmiştir. Bahâeddîn Veled, 24 Şubat 1231 tarihinde cuma günü kuşluk vaktinde ebedi alemde göçtü.2 Geriye Muhammed Celâleddîn gibi bir hayırlı oğul ile Maarif gibi bir eser bıraktı. 

Seyyid Burhaneddin Hazretleri

         Seyyid Burhaneddin, mertebesi çok yüksek bir kâmil mürşid idi. Maarif adlı eseri3 irfanının delilidir. Kendisine, daima kalblerde bulunan sırları bilmesinden dolayı, Seyyid Sırdan denirdi.4 Seyyid Burhaneddin, ta çocukluk yıllarında bir lala gibi omuzlarda taşıyıp dolaştırdığı5 Mevlâna'ya dedi ki: "Bilginde eşin yok, seçkinsin. Ama baban hal (manevi makam) sahibiydi, sen de onu ara, kalden (sözden) geç. Onun sözlerini iki eline kavramışsın; fakat benim gibi onun haliyle de sarhoş ol. Böylece de ona tam mirasçı kesil; cihana ışık saçmada güneşe benze. Sen zahiren babanın mirasçısısın; ama özü ben almışım; bu dosta bak, bana uy."6 Mevlâna babasının halifesinden bu sözleri duyunca samimiyetle onun terbiyesine teslim oldu. Mevlâna candan, samimiyetle, Seyyid Burhaneddin'i babasının yerine koydu ve gerçek bir mürşid bilerek gönülden, tam dokuz yıl7 ona hizmet etti. Bu zaman zarfında, o kâmil mürşidin kılavuzluğu ile mücahede (nefsi yenmek için gayret sarfederek) ve riyazetle o kâmil arifin feyizli sohbet ve nefesleriyle pişti, olgunlaştı, baştan ayağa nur oldu; kendinden kurtuldu, mana sultanı oldu. Nitekim, Mesnevi'sindeki şu iki beyit, piştiğinin, kâmil insan mertebesine ulaştığının ifadesidir; "Piş, ol da bozulmaktan kurtul... Yürü, Burhan-ı Muhakkık gibi nur ol. Kendinden kurtuldun mu, tamamiyle Burhan olursun. Kul olup yok oldun mu sultan kesilirsin."8

MEVLÂNA CELÂLEDDÎN-İ RÛMÎ'NİN ESERLERİ

Mevlâna'nın, hepsi de yayınlanmış ve Türkçeye çevrilmiş beş tane Farsça eseri vardır. Bunlardan 40 bin beyti aşan Divan-ı Kebir'i âşık bir ruhun en samimi ve en coşkun örneklerini taşır. Bu devâsa eser, asırlarca şairlerin ve gönül adamlarının ilham kaynağı olmuştur. 26 bin beyte yaklaşan, fert ve toplumla ilgili her türlü konuyu içeren ve edebî bir tasavvuf şâheseri olan Mesnevi'si ise yazılmaya başlandığı andan itibaren âlimler, edipler, şairler kadar devlet adamları, esnaf ve halk tarafından da sevilmiş ve gittikçe artan bir ilgiyle benimsenmiştir. Fîhi mâ fîh, Mecâlis-i seb'a ve Mektûbat adlı mensur eserleri de Mevlâna'nın fikirlerini daha yalın ve berrak şekilde bizlere aksettirir.

I. DÎVÂN-I KEBÎR: Büyük Divan demektir. Mevlâna'nın gazel, terkîb-i bend ve rubailerini ihtivâ eden bu büyük eser, şiirlerin söylendiği vezinlere göre tanzim edilmiş 21 divanla rubailer divanından meydana gelmiştir.

II. MESNEVİ: Asırlarca çeşitli milletlerin aynı değerler etrafında oluşturdukları İslâm kültür ve medeniyetini yoğuran aslî ve en önemli unsurlardan biri, kuşkusuz tasavvuf düşüncesi olmuştur. İslâmın bir tür yorumu ve uygulanışı demek olan tasavvuf, yüzyıllar boyunca ilim, fikir, gönül ve sanat erbâbı tarafından yazılan nice değerli eserlerle anlatılmıştır. Allah, kâinat, insan üzerine fikirleri; fert ve cemiyetle ilgili konuları en güzel şekilde izah eden tasavvufî şaheserlerden biri de Mevlâna'nın Mesnevi'sidir.

III. FÎHİ MÂ FÎH: Farsça mensur olarak yazılmış olan eser, "içindeki içindedir, ondaki ondadır" manalarına gelir. Mevlâna'nın yaptığı sohbetlerin, yakınları -muhtemelen Sultan Veled- tarafından derlenmiş şeklidir. (Nitekim âdet olduğu üzere Sultânü'l-Ulemâ ve Bahâeddin Veled'in Maârif adlı eserleri, Burhâneddin Muhakkık-ı Tirmizî ve Şems-i Tebrîzî'nin Makâlât isimli kitapları da onların çeşitli meclislerdeki sohbetlerinin sonradan yazıya geçirilmiş şekilleridir.) Fîhi mâ fîh adı eski nüshalarda geçmemektedir; ünvan olarak bazı yazma nüshalarda "Esrârü'l-Celâliyye" olarak yer almıştır.

IV. MEKTÛBÂT: Mevlâna'nın yakınlarına, dostlarına, bazı âlimlere, bilhassa devlet büyüklerine ve önemli şahıslara yazdığı mektupların bir araya getirilmesinden oluşmuş bir eserdir. Muhtelif vesilelerle kaleme alınmış olan bu mektupların çoğunda bir kimse tavsiye edilmekte veya birisinin derdine çare aranmaktadır. Eser, Mevlâna'nın yaşadığı dönem için de önem arzetmektedir.

V. MECÂLİS-İ SEB'A: Mevlâna'nın yedi vaazını ihtivâ eden Farsça mensur bir eserdir. Bu vaazlar muhtemelen Sultan Veled veya Çelebi Hüsameddin tarafından not edilmiş, fakat olduğu gibi bırakılmamış, esasa dokunmamak kaydıyla gözden geçirilerek ona bazı ilâveler yapılmıştır.

Mevlâna’nın Yedi Öğüdü

Cömertlik ve yardım etmede akarsu gibi ol.

Şefkat ve merhamette güneş gibi ol.

Başkalarının kusurunu örtmede gece gibi ol.

Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol.

Tevazu ve alçak gönüllülükte toprak gibi ol.

Hoşgörülükte deniz gibi ol.

Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol.

Dipnot:

1- B. ÇELEBİ, Celâleddîn, Kongreye Katılan Delegeler Adına Bitiş Konuşması, S.Ü. 1.Milli Mevlâna Kongresi 3-5 Mayıs 1985, Konya Tebliğler, S.Ü. Basımevi, Konya,1986. s. 449

2- EFLÂKÎ, a.g.e., C.l (1/24)

3- Türkiye İş Bankası Yayınları- 134, Ankara, s. 206

4- EFLÂKÎ, a.g.e., C. l (2/1)

5- EFLÂKÎ, a.g.e., C.l (2/1)

6- SULTAN VELED a.g.e., s. 246

7- SULTAN VELED, a.g.e., s.248

8- MEVLÂNA, Mesnevî, (Veled Çelebi İzbudak Tercümesi), Şark-İslâm Klasikleri: l, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1960, C.2, b. 1319,1320

9- EFLÂKÎ a.g.e., C.l (3/9)

10- DEVLETŞÂH, a.g.e., s. 50

11- SULTAN VELED, a.g.e., s. 248

12- SULTAN VELED, a.g.e., s. 249-250

13- EFLÂKÎ a.g.e., C.2 (6/3)

14- FİRUZANFER, Bediüzzaman, Mevlâna Celâleddîn (F. Nafiz Uzluk Çevirisi), Şark İslâm Klasikleri İçin Yardımcı Eserler: 2, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1963, s. 212

15- EFLÂKÎ, a.g.e., C.2 (3/574), CAMÎ, a.g.e., s. 519
 

TEMALI YARIŞMA KATEGORİSİNİN GENEL KURALLARI

1. Her bir takımda iki robot ve iki öğrenci yer alacaktır. Robotlar sadece bir takımda kullanılacaktır.

2. Robotlarda kullanılan hiçbir madde seyircilere, yarışmacılara ve yarışma pistine zarar verecek nitelikte olmamalıdır. Su, yağ, parlayıcı, yanıcı özellikte sıvı ve gazlar ile tehlikeli kimyasal kullanılmamalıdır. Yarışmanın herhangi bir aşamasında böyle bir durum ortaya çıktığı anda, yarışmacı diskalifiye edilecektir.

3. Yarışma alanında, yarışacak takımdan en fazla iki öğrenci bulunacaktır.

4. Robotların toplam ağırlığı 25 kg'ı geçemez. (Güç kaynağı vb. ekipmanlar ve donanımlar dahil)

5. Robotlar otonom olacak ve birbirleri ile de otonom olarak haberleşeceklerdir.

6. Robotların çalışmasına, hiçbir şekilde dışarıdan kablosuz veya kızılötesi v.b. sinyal ile müdahale edilmeyecektir.

6. Robotlarda kullanılacak güç kaynağı DC24V'u geçmeyecektir.

7. Sırası gelen yarışmacı, çağrı yapıldıktan itibaren 3 dakika içerisinde yarışma alanındaki yerini almalıdır. Eğer yarışmacı, yarışmaya başlamadan önce robotundaki arızadan dolayı ek süre isterse, bu yarışmacıya bir kereye mahsus olmak üzere en fazla 10 dakika ek süre verilecek ve bir sonraki yarışmacı ekip ile yarışmaya devam edilecektir. 10 dakikalık ek süre uygulaması birinci gün uygulanacak, Çeyrek Final, Yarı Final ve Final turunda uygulanmayacaktır.

8. A ve B yarışmacıları aynı anda yarışmaya başlayacaktır.

9. Kronometreler çalışmaya başladıktan sonra, yarışma süresi bitene kadar hiçbir şekilde durdurulmaz.

10. Birinci Robot, başlangıç noktasında İkinci Robottan Mesnevi'yi temsil eden 1. kutuyu aldıktan sonra hareket edecektir. Robota ya da Robota yüklenecek kutuya oyuncu tarafından müdahale yapılmayacaktır.

11. Birinci Robot, bir nolu alana 1. kutu ile ulaşarak kapalı olan kapının açılmasını sağlayacaktır. Birinci Robot üzerinde 1. kutu olmadan kapıya ulaşır ise kapı açılmayacaktır.

12. Birinci Robot, 2 nolu alana ulaştığında Sema gösterisi yapacaktır. Robot görevi tamamlamak için kendi ekseninde en az bir kez dönecektir.

13. Birinci Robot, 3 nolu alanı doğrudan geçecek ve 4 nolu alanı gördüğünde otonom olarak duracak ve İkinci Robota Konya'ya ulaştığı bilgisini gönderecektir. Bu bilgiyi alan İkinci Robot Hat sanatında kullanılan Kamış Kalemi temsil eden 2 nolu kutuyu konveyör üzerinden alacak ve Konya'ya doğru yola çıkacaktır.

14. İkinci Robot, 2 nolu alana ulaştığında Sema gösterisi yapacaktır. Robot görevi tamamlamak için kendi ekseninde en az bir kez dönecektir.

15. İkinci Robot, 3 nolu alana ulaştığında üzerinde bulunan 2 nolu kutuyu pistin dışarısına bırakacaktır. Böylece Kamış kalem ucu sivriltilmek üzere Makta'ya yerleştirilmiş olacaktır.

16. İkinci Robot kutuyu indirdiğinde Birinci Robota bilgi gönderecek ve Birinci Robot hareket ederek Konya ilinin bulunduğu alana girecek ve Mevlâna’nın yedi öğüdünden birinin yanmasını sağlayacaktır.

17. Görevlerini bitiren Robotun kronometresi durdurulacak, yarışmasını tamamlayacaktır.

18. Yarışma süresi: Platform için toplam 10 dakikadır. Bu sürede:

a. Robotların, görevlerden herhangi birisini başaramaması halinde, yarışmacının talebi ve hakemin onay vermesi ile tamamlayamadığı görev atlanacak ve bir sonraki görev ile yarışmaya devam edilecektir. Bu durumda başarılmadan geçen her bir görev için toplam süreye 2 dakika süre ekleme cezası eklenecektir.

19. Robotun taşıdığı kutuyu düşürmesi durumunda, hakemin onayı ile sorumlu öğrencisi tarafından kutu bulunduğu yerden alınacak, Robot üzerine bırakılacak ve yarışmaya devam edilecektir.

20. Robota ya da taşıdığı görev malzemesine yarışmanın herhangi bir aşamasında (yukarıda belirtilen durumlar ve hakemin uyarısı dışında) el ile müdahale edilmesi durumunda, yarışmacıya ceza puanı ve yarışma toplam süresine 30 sn ekleme cezası verilecektir. Robota ya da görev malzemesine el ile müdahale gerçekleşmiş ise en son tamamlamak üzere olduğu görev, tamamlanmamış kabul edilecek, bu görev yeniden yaptırılacaktır.

21. Görevlerini tamamlayarak Konya ilinin bulunduğu alana giren ve Mevlâna’nın yedi öğüdünden birinin yanmasını sağlayan Robot yarışmasını tamamlamış sayılacaktır.

22. Yarışmacı Robotlardan biri, pistteki bütün görevleri eksiksiz olarak tamamlar ve tam puan alarak kronometresini durdurursa, hakem tarafından diğer robotun pistteki görevlerini tamamlaması beklenmeden yarışma bitirilecektir.

23. En yüksek puanı en kısa sürede toplayan yarışmacı bir üst tura çıkacaktır. Sıralama, toplam puan ve süre göz önüne alınarak yapılacaktır.

24. Birinci gün kuralları ile ikinci gün kuralları değişiklik gösterebilecektir.

            TEMALI ROBOT YARIŞMASI BİRİNCİ GÜN KURALLARI

         Parkurda iki ayrı takım aynı anda yarışacak ve kazanan Takım bir üst tura çıkacaktır. Birinci gün, çeyrek final müsabakalarına kadar yarışmalar tamamlanacaktır. Çeyrek Final müsabakalarına yeterli sayıda takımın ulaşamaması halinde puan/zaman sırasına göre en üstteki takım ya da takımlar Çeyrek Final müsabakalarına davet edileceklerdir. Turlarda ki eşleşmelerde gerek görülmesi durumunda BAY uygulaması gerçekleştirilecektir.

*Yarışma bitiminden en geç 5 dk. sonra yarışmacı takımların puanı ve bitirme süresi ilan edilir.

Öncelikle;

• Parkurdaki görevlerin robotlar tarafından belirtilen süre içerisinde eksiksiz (280 tam puan alınarak) tamamlama sıralaması.
• Toplam alınan puanlar.
• Eşitlik halinde parkurdaki pistin toplam bitirilme zamanı.
• Eşitlik bozulmaz ise robotların toplam ağırlık olarak hafif olanı başarılı kabul edilecektir.

            TEMALI ROBOT KATEGORİ YARIŞMASI İKİNCİ GÜN (ÇEYREK FİNAL, YARI FİNAL VE FİNAL) KURALLARI

         İkinci gün, çeyrek finale kalan ekiplerin eşleşmeleri puan/zaman sırasına göre en üstteki takım ile en alttaki takımın eşleştirilmesi şeklinde yapılacaktır. Yarışma sırası ise kura ile belirlenecektir.

Yarışma bitiminden en geç 5 dk. sonra yarışmacının puanı ve bitirme süresi ilan edilir.

Öncelikle;

• Parkurdaki görevlerin robotlar tarafından belirtilen süre içerisinde eksiksiz (280 tam puan alınarak) tamamlama sıralaması.
• Toplam alınan puanlar.
• Eşitlik halinde parkurdaki pistin toplam bitirilme zamanı.
• Eşitlik bozulmaz ise robotların toplam ağırlık olarak hafif olanı

Dikkate alınarak derece sıralaması yapılacaktır.

 

YARIŞMA PLATFORMU

Platform : Renkli baskı folyo ile kaplanacaktır.

Yarışma platformu ızgaralı görünüm.

İkinci Robotun 1. kutuyu yerinden alması                                                

20 puan

İkinci Robotun 1. kutuyu Birinci Robota teslim etmesi                                 

20 puan

Birinci Robotun 1 nolu kapıdaki engeli kaldırması                                        

30 puan

Birinci Robotun 2 nolu alanda Sema gösterisi yapması                                

30 puan

Birinci Robotun 3 nolu alana ulaşması                                                     

10 puan

Birinci Robotun 4 nolu alana ulaşması                                                     

10 puan

Birinci Robotun 4 nolu siyah alanda durması                                             

20 puan

İkinci Robotun 2. kutuyu yerinden alması                                                

20 puan

İkinci Robotun 1 nolu alana ulaşması                                                      

10 puan

İkinci Robotun 2 nolu alanda Sema gösterisi yapması                                 

30 puan

İkinci Robotun 3 nolu alanda pist dışına 2 nolu kutuyu bırakması          

30 puan

Birinci Robotun 4 nolu alandan Konya alanına girmesi                                 

20 puan

Birinci Robotun Mevlâna’nın yedi öğüdünden birinin yanmasını yakması

30 puan

Taşınan kutunun her düşürülmesi                                                           

-10 puan

Birinci Robotun 1 nolu alandaki engele çarpması                                       

-10 puan

Birinci Robotun 4 nolu siyah alanda durmaması ve Konya alanına girmesi      

-30 puan

Robota el ile müdahale edilmesi                                                             

-30 puan

İkinci Robotun 3 nolu alanda duramayıp Birinci Robota çarpması         

-10 puan

Birinci Robotun Konya alanında durmaması ve diğer piste girmesi                

-20 puan

Yarışmanın 10 dakika içinde tamamlanamaması (fazla her dakika için)

-20 puan

(Kronometre 12:00:00'ı gösterdiğinde yarışma hakem tarafından sonlandırılır ve yarışmacının süresi ve aldığı toplam puanı ilan edilir.)